کلامی از آسمان
شگفتی دستیابی به واژه های پروردگار
حقیقتاً که کلام مقدس خداوند را در اختیار داریم. این موهبتی است که تقریبا باور نکردی و غیر قابل تصور به نظر میرسد. با این حال، چه بسا به این حقیقت (یکی از بی نظیریترین عجایب عالم) آن قدر خو گرفتهایم که حتی موجب نمیشود کتاب مقدس را با دقت، احترام و (هیبت) ورق بزنیم، یا دستکم با همان فرکانس شایستهٔ که کلمات او سزاوار آنند، به آنها مراجعه کنیم؟
انس، آشنای و عادت میتواند تحقیر و بی احترامی، یا دستکم بی اعتنایی و غفلت به بار آورد. در حالی که کمیابی، تقاضا و میل را شعله ور میسازد. فراوانی میتواند به بی میلی و بی تفاوتی بیانجامد. بسیاری از ما چندین نسخه و ترجمههای گوناگون از کلام مقدس خداوند را در طاقچههای خانه و منازل خود داریم. نسخههای آن در کمپیوتر و تلفنهای مان نیز داریم. دسترسی به خودِ کلام خدا برای ما بیسابقه است اما چه قدر اغلب قدران شگفتیِ آنچه داریم هستیم و به تک تک واژههای آن خیره میشویم؟
شگفتیِ برخورداری
یکی از والاترین حقایق در گسترهٔ تاریخ این است که خداوند کتابی به ما عطا کرد. او به ما کتابی بخشید! سخن و واژههای او. پروردگار از طریق پیامبران و رسولان خود را بر ما آشکار و مکشوف ساخته و مقرر فرموده است تا آنان کلام او را کرده و محفوظ نگاه دارند. ما کلام او را در دست داریم! این موهبت را داریم تا در اعماق ورحمان، از طریق روح او و به یاری کتاب او، پژواک صدای خودِ خداوند را بشنویم.
هیچ یکی از واژه و کلمات خداوند بیجان و بی اثر نیست.
لحظهٔ درنگ کرده و بی اندیشید که خدا چه مسیر را طی کرد و چه صبری را به خرج داد تا بتوانیم امروز، در قرن بیست و یکم، به مکاشفهٔ او دسترسی داشته باشیم. از روزگاران دور، بارها و به روشهای مختلف، خدا از طریق انبیا سخن گفت (عبرانیان ۱: ۱). سپس، در زمان مقرر، عیسی مسیح (پسر اش ) را فرستاد تجلی کامل ذات خداوند در قامت انسان واقعی تا کلام نهایی و بی نقص او باشد. این مکاشفهٔ بی همتا در شخص عیسی مسیح به ما نمایان شده و امروز از طریق رسولان معتبر عهد جدید به دست ما رسیده است.
طی قرون متمادی، کلام مقدس خداوند با دستانی وفادار نسخه برداری میشد و با نهایت دقت و وسواس حفظ می گردید. در پانصد سال اخیر، با ظهور صنعت چاپ این کلام بیش از هر زمان دیگر در گسترهٔ جهان گسترش یافت. مردان و زنان بودند که جان خود را فدا کردند و ساختارهای مذهبی ساخته دست بشر را به چالش کشیدند تا کلمات و واژه های خدا را به زبان دل مردم ترجمه کنند. و اکنون، در عصر انقلاب دیجیتال، دسترسی به کلام خود خداوند بار دیگر به صورت تصاعدی افزایش یافته است. اما آیا در چنین فراوانی بی نظیر، از آنچه در اختیار داریم به شگفت میآییم؟ و آيا ما، به عنوان افراد کلیساها، از این گنجینههای بی کران که از طریق دسترسی به کتب مقدس به دست آوردهایم، نهایت بهره را میبریم؟
واژههای او، گنجینهٔ نهایی جان ماست
سرایندگان مزامیر با شگفتی و احترام عمیق و خاص به آنچه در اختیار داشتند مینگریستند. به ویژه مزامیر ۱۹ و ۱۱۹، جایگاه خاصی برای تمجید از شکوه کلام خدا قائل اند. برای نمونه:
«شریعت خداوند کامل است، و جان را احیا میکند. شهادات خداوند امین است، و ساده لوحان را حکیم میگرداند. احکام خداوند راست است، و دل را شادمان میسازد. فرمان خداوند پاک است، و دیدگان را روشن میکند. ترس خداوند طاهر است، و پایدار تا به ابد. قوانین خداوند حق است، و به تمامی، عدل. از طلا مرغوبتر است، حتی از زر بسیار خالص؛ از شهد شیرین تر است حتی از قطرات شانهٔ عسل. خدمتگزارت نیز از آنها هشدار مییابد، و در حفظشان پاداشی عظیم است.»
(مزمور ۱۹: ۷ - ۱۱)
با اشتیاق پاک به سوی کلام او میرویم، در پی آن شادمانیای که از سرچشمهٔ آسمانی می جوشد.
احترام به خداوند زمانی به اوج میرسد که در مواجهه با کلام او، آن را منبع احیای روح و نفس و فرح بخش قلب و درون خود بیابیم؛ سخنانی که ارزشی فراتر از طلا و حلاوتی برتر از عسل دارند. چکیده و اوج ستایش بی پردهٔ مزمور ۱۹ از کلام مقدس پروردگار، در مفهوم پاداش عظیم متبلور میشود. مقصود خداوند این است که ما کلامش را به عنوان «مایه مسرّت من» (مزمور ۱: ۲؛ ۱۱۹: ۱۶، ۲۴)، «شادی دلم» (مزمور ۱۱۹: ۱۱۱)، «لذت قلبم» (ارمیا ۱۵: ۱۶) و شرارهٔ برای شعله ور ساختن سرور مان تجربه کنیم.
خداوند نه تنها در این کتاب که آن را کتاب مقدس (کلام مقدس خداوند) مینامیم سخن گفته، بلکه همچنان در حال سخن گفتن است. نویسنده عبرانیان به ویژه در مورد مزمور ۹۵ (و در تطبیق با تمامی کتب مقدس)، مینویسد: «زیرا کلام خدا زنده و مؤثر است و بُرندهتر از هر شمشیر دو دم، و چنان نافذ که نفس و رح، و مفاصل و مغزِ استخوان را نیز جدا میکند، و سنجشگر افکار و نیّیتهای دل است) (عبرانیان ۴: ۱۲). هیچ کلام و واژهٔ خداوند خنثی و بدون تاثیر نیست. همین کتاب عبرانیان، با اینکه میگوید احکام عهد عتیق دیگر برای ما الزام آور نیستند (عبرانیان ۸: ۱۳)، بازهم تاکید دارد که آن مکاشفه همچنان زنده و پر قدرت است. چنان که خداوند از زبان ارمیا میگوید «آیا کلام من همچون آتش نیست، و مانند پُتکی که صخره را خرد میکند؟» (اِرمیا ۲۳:۲۹).
از ابتدای آفرینش تا پایان عالم، از سفر پیدایش تا مکاشفه یوحنا، خداوند برای کلیسای خود چنانکه لوتر آن را «کلام عینی و بیرونی نامید ثبت کرده است؛ کلامی که او با (فعل حال) از طریق قدرت درونی و ذهنی روح خود که در ما ساکن است، با قوم خویش سخن میگوید. ما صدای خدا را در کلام او و به واسطه روح میشنویم. از این رو، رساله عبرانیان ما را ترغیب میکند که «به هوش باشید که از گوش فرا دادن به آن که سخن میگوید، سر باز مزنید» (عبرانیان ۱۲: ۲۵).
شگفتی تعامل با کلام خدا
اگر از این شگفت زده ایم که کلام خداوند زنده و فعال است، پس چطور میتوانیم از این واقعیت عمیقتر غال بمانیم که خدا ما را دعوت کرده بلکه به ما ماموریت داده تا خودِ این کلام را به دست گرفته و با آن تعامل و کار کنیم؟ این فرمان فقط خطاب به تیموتاوس نبود؛ همهٔ ما، همهٔ کلیسا، مخاطب آن هستیم. همانطور که پولس مینویسد «سخت بکوش که مقبول خدا باشی، همچون خدمتکاری که او را سببی برای شرمساری نیست و کلام حقیقت را به درستی به کار میبندد» (۲ تیموتائوس ۲:۱۵).
دعوت نخستین، به تیموتائوس سپرده شد او که به نمایندگی از پولُس در افسس خدمت میکرد و سپس خطاب به شبانان کلیسا، در هر زمان و مکان، ادامه یافت؛ کسانی که به طور رسمی و علنی وظیفه دارند کلام خدا را تعلیم دهند، جانها را تغذیه کنند و شکل روحانی کلیسا را بسازند. اما این دعوت برای برخورد درست با کلام حقیقت (کلام مقدس خداوند) فقط متعلق به شبانان نیست. این مسئولیت، بر دوش تمام کلیسا گذاشته شده است؛ باری ارزشمند که همهٔ ما باید با رضایت و احترام آن را بر دوش بگیریم.
در دنیایی که پر از کلمات شکسته، زهر آلود و ویرانگر است، خدا قوم خود را نخست فرا میخواند که کلام او را دریافت کنند و سپس به آن پاسخ دهند. کلام را داشته باشند، و با آن زندگی خود را شکل دهند. وقتی واژه های انسان، در رسانهها، در گفتگوها، در نوشتهها و نمایشگرها، بی وقفه مرگ، اضطراب و سردرگمی را به اطراف میپراکنند، خدا کلام خودش را به ما میدهد کلامی که جانها را تثبیت کرده امید میبخشد و ما را برای استواری خودمان و دیگران تجهیز میسازد.
در زمانی که دنیا گرفتار جدلهایی پوچ بر سر واژه هاست بحثهایی که نه سودی دارند، نه برکت، و تنها شنوندگان را خسته و فرسوده میکنند (۲ تیموتائوس ۲: ۱۴ و فضای آلوده به سخنانی بی مهابا و بی حرمت که مردم را هر روز بیشتر به بی خدایی میکشاند و چون زخمی چرکین پخش میشود (۲ تیموتائوس ۲: ۱۶ – ۱۷، خدا ما را به یک پناهگاه دعوت می کند به پناهگاه و هدیهٔ مقدس کلام خود (۲ تیموتائوس ۲: ۱۵).
کلام خود را رایگان به ما داده است بی هزینه، بی ادعا اما این رایگان بودن، مجوزی برای بی توجهی نیست. بر عکس، ما فرا خوانده شدهایم تا با دقت، فروتنی و تلاش واقعی با کلام او برخورد کنیم؛ نه فقط برای خودمان، بلکه برای کلیسایی که با واژههای او شکل میگیرد، اصلاح میشود، و در آن رشد میکند.
با تمام توان بکوشید
خداوند از زبان پولُس میگوید: «تمام تلاشت را انجام ده» یعنی با اشتیاق تمام، با جدیت تمام و بصورت متداوم و بی وقفه. چنین چیزی فقط توصیهٔ اخلاقی نیست؛ فراخوانی است برای آنکه خودت را در برابر خدا فردی آزموده و پذیرفته نشان بدهی. معیار اصلی در مواجهه با کلام او، نگاه ما به خداست، نه به قضاوت دیگران. وقتی در کار با کلام خدا، محور ما خدا باشد، آن وقت میتوانیم خادمینی باشیم که دلی شرمنده ندارند.
خداوند کلمات حیات بخش خویش را به ما ارزانی داشته تا جان ما و جان دیگران را استوار و آرام سازد.
کارگر بودن مستلزم کار، تلاش، صرف انرژی، سرمایه گذاری زمان و صبر در یادگیری مادامالعمر است. این کار باید بدون کوتاهی («عیب و نقص») یا اشتباه در انجام وظیفه صورت گیرد. و به ویژه، این تلاش باید برای ساختن دیگران باشد، نه ویران کردن دیگران، هدایت به حقیقت است، نه اثبات برتری خود ما. در خدمت کلام، پیروزی یعنی نشان دادن سفرهٔ نجات، نه به رخ کشیدن دانایی.
وقتی که پولُس میگوید «کلام خدا را درست به کار ببرید»، منظورش فقط دقت فنی یا مهارت لفظی نیست او ما را به راهی دعوت میکند که صاف و بی پیچ و خم است. مثل همان روشی که خودش در نامهاش به قرنتیان به تصویر میکشد. او اهل سانسور حقیقت نبود و در بیان حقایق دشوار ابای نداشت. او طفره نمی رفت. او ژیمناست کلامی نبود که برای دور زدن حقایق آسمانی ناخوشایند برای انسانها را وارونه سازد. بر عکس، با کلام خدا صادق بود، رک، بی پرده و شفاف بیان میکرد.
او اعلام میکند که «بر خلاف بسیاری که برای سودجویی به ارزان فروشیِ کلام خدا مشغولند، ما در مسیح با خلوص نیبت سخن میگوییم، همچون کسانی که سخنگوی خدایند و در حضور او میایستند» (دوم قرنتیان ۲: ۱۷). و باز هم شفاف تر ادامه میدهد که «بلکه از روشهای پنهانی و ننگین دوری جستهایم و به فریبکاری توسل نمیجوییم و کلام خدا را نیز تحریف نمیکنیم، بلکه به عکس، با بیانِ آشکار حقیقت، میکوشیم در حضور خدا مورد تأیید وجدان همه باشیم» (دوم قرنتیان ۴: ۲).
مثل کسی که در کلام خدا طعم لذت را میجوید گوش بسپارید
برخورد درست با کلام خداوند صرفاً به این معنا نیست که حقیقت آن را بدانیم و بر اساس همین فرضیه عمل کنیم. این کار تنها به تحلیل سخت گیرانه و سخنان صریح و بی پرده محدود نمیشود. برخورد صحیح با کلام خدا، همان حس روحی عمیق را نیز در بر میگیرد که سرایندگان مزامیر در دعاها و سرودهای خود نشان میدادند. دیدن پاداش بزرگ خدا در پس واژههای مقدس او، و باور به اینکه او پاداش دهندهٔ جویندگانش است (عبرانیان ۱۱: ۶).
به زبان دیگر، ما به کلام خدا با شور و دل مشتاق نزدیک میشویم؛ همان طور که لذت طلبان دنیوی در پی لذت گناه هستند و برایش صبر نمیکنند، ما نیز در پی شادی مقدس هستیم اما نه با انتظار منعل. ما منفعلانه با کلام رو به رو نمیشویم؛ ما جست و جو میکنیم، تعقیب میکنیم، و در آن تأمل میکنیم. اگر واقعاً باور داریم که خود خدا بزرگترین پاداش است، آيا راهی برای رسیدن به او مهمتر از خودِ کلامش وجود دارد؟
در خدمت که فعلا انجام میدهیم، ما ادعای منحصر به فرد بودن را نداریم. فارغ از اینکه دیگران چگونه با کلام خدا مواجه میشوند چه با جدیت، چه با بی تفاوتی ما میخواهیم آن را با نهایت جدیت و شوقی آمیخته با احترام دریافت کنیم؛ چون او سزاوار چنین برخوردی است. خدا کتابی برای ما نوشته، و آن را به ما سپرده. بیایید جان مان را وقف این شگفتی کنیم، و با تحیّر و شکر، در این افتخار که میتوانیم با کلام او کار و تعامل نمایم، زندگی کنیم.
دیوید ماتیس (davidcmathis@) سردبیر اجرایی وبسایت «Desiring God»